Αφιέρωμα : Θανάσης Βέγγος

Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 29 Μαΐου 1927. Έλληνας κωμικός ηθοποιός του κινηματογράφου και του θεάτρου και σκηνοθέτης. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Βέγκος και όπως είχε πει, το έγραφε με “γγ” όταν έγινε ηθοποιός γιατί φαινόταν καλύτερα στο μάτι. Θα μείνει πάντα γνωστός ως «ο καλός μας άνθρωπος».

Ο πατέρας του εργαζόταν στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού, ήρωας της αντίστασης όπου εκδιώχθηκε από τη δουλειά του εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων. Η απόλυση του πατέρα του προκάλεσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένεια του Θανάση, κάτι που τον ανάγκασε να ριχτεί στον αγώνα για το μεροκάματο σε επεξεργασίες δερμάτων ενώ  παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά.

Τα χρόνια 1948-1950 υπηρέτησε τη θητεία του ως “ανεπιθύμητος” στρατιώτης στη Μακρόνησο, όπου γνωρίστηκε με τον μετέπειτα γνωστό σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο. Αυτή η γνωριμία οδήγησε στην πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, το 1954, στην ταινία Μαγική Πόλη του Κούνδουρου. Το 1959, πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού, όχι από Σχολή, αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή και με  πρώτη του θεατρική παράσταση  στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς-πλουτς», δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη.

Τα επόμενα χρόνια, συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη και αναπτύσσει τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου τύπου, που τον καθιέρωσε και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής με ταινίες όπως «Ψηλά τα χέρια», «Χίτλερ», «Μην είδατε τον Παναή», «Ζήτω η τρέλλα!», «Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης».

Το 1964, ο Θανάσης Βέγγος αποφάσισε να φτιάξει τη δική του εταιρεία παραγωγής «ΘΒ- Ταινίες Γέλιου». Στην αρχή όλα πήγαιναν καλά και ο Βέγγος πέτυχε αυτό που ήθελε. Την ελευθερία έκφρασης. Σύντομα όμως, άρχισαν τα πρώτα οικονομικά προβλήματα. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, η εταιρεία απέκτησε μεγάλα χρέη, τα οποία ο ηθοποιός αδυνατούσε να καλύψει. Η φήμη του για την κακοδιαχείριση των οικονομικών, γρήγορα εξαπλώθηκε και όσοι ήθελαν να βγάλουν άμεσα χρήματα, αγόραζαν μετοχές από τον Βέγγο. Ακόμα και παλιοί συνεργάτες του, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την αδυναμία του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό ενός ηλεκτρολόγου, στον οποίο ο Βέγγος δώρισε ποσοστά από μία ταινία του, όταν πληροφορήθηκε ότι η γυναίκα του ήταν έγκυος. Όταν προβλήθηκε η ταινία, ο ηθοποιός δεν είχε χρήματα για να δώσει στον ηλεκτρολόγο. Εκείνος τότε, τον κατήγγειλε για χρέη και τον οδήγησε στα δικαστήρια. Οι άνθρωποι που γνώριζαν καλά τον Θανάση Βέγγο, πιστεύουν πως αιτία της οικονομικής του καταστροφής ήταν η παροιμιώδης τελειομανία του.  Ο ηθοποιός έχασε ακόμα και το σπίτι του στην Κυψέλη, όπου ζούσε ο ίδιος και η οικογένειά του. Το διαμέρισμα ήταν το μόνο του περιουσιακό στοιχείο, το οποίο είχε αποκτήσει από την πετυχημένη καριέρα του. Κάποια στιγμή όλοι οι άσοι που είχε ο Βέγγος στο μανίκι του τελείωσαν και έφτασε η στιγμή να δηλώσει χρεοκοπία. Το κλείσιμο της εταιρείας του, όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξή του, του στοίχισε πολύ. «Η στιγμή που ξεβίδωσα την πινακίδα με το όνομα της εταιρείας από τον τοίχο, δεν περιγράφεται. Ένιωθα σαν να ξηλώνω τα όνειρα μου. Όλα!».

Η ανάκαμψη για τον Βέγγο ήρθε πολλά χρόνια αργότερα με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη, τον οδηγεί στην αποθέωσή του από τον κόσμο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1971, όπου η ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» αποσπά τα βραβεία κριτικών και κοινού.

Το 1991 με την ταινία «Ήσυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη, η ερμηνεία του έχει πια διαφοροποιηθεί, είναι χαμηλών τόνων αλλά μεγάλης εκφραστικότητας, με κορυφαία στιγμή το ρόλο του στην ταινία «Όλα είναι δρόμος» του 1998.

Το 1997 και το 2001 εμφανίστηκε στην Επίδαυρο με μεγάλη επιτυχία. Το 2002, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, ο Θανάσης Βέγγος κράτησε έναν από τους βασικούς ρόλους στην τηλεοπτική σειρά «Περί ανέμων και υδάτων». Η τελευταία κινηματογραφική συμμετοχή του ήταν στην ταινία “Το πέταγμα του κύκνου” που προβλήθηκε το 2010.

Ο Θανάσης Βέγγος νοσηλευόταν από τις 19 Δεκεμβρίου 2010 στην εντατική μονάδα του νοσοκομείου Ερυθρός Σταυρός λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου, όπου και απεβίωσε στις 3 Μαΐου 2011, λίγο πριν συμπληρώσει τα 84 χρόνια του. Τάφηκε στην Αμοργό, τόπο καταγωγής της μητέρας του και της γιαγιάς του.